Συνέντευξη | Μαρίλλη Μαστραντώνη
"Το ενδιαφέρον στο θέατρο είναι ότι λειτουργεί αναστοχαστικά και αποσταθεροποιητικά ως προς τι θεωρείται δεδομένο και κοινός τόπος"
Περφόρμερ, Σκηνοθέτις, Δραματουργός, και Καλλιτεχνική Διευθύντρια της Εταιρείας Σύγχρονων Παραστατικών Τεχνών ENTΡOΠIA.
Η Μαρίλλη Μαστραντώνη σπούδασε Αγγλική Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, και Θέατρο στην Ανώτερη Δραματική Σχολή του Θεάτρου Τέχνης – Kάρολος Koυν. Συνέχισε τις θεατρικές σπουδές της σε Λονδίνο, Βερολίνο, Άμστερνταμ, Πολωνία, Δανία.
Ως ηθοποιός έχει συμμετάσχει σε πλήθος θεατρικών και live art παραστάσεων, ταινίες και τηλεοπτικές παραγωγές στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Ενδεικτικά αναφέρουμε εξέχουσες συνεργασίες της με σημαντικές προσωπικότητες της τέχνης όπως με τους Eugenio Barba, Yoshi Oida, Σπύρο Σακκά, Γιάννη Μαρκόπουλο, Γιώργο Αρμένη, Jurij Alschitz, Paul Gazzola, Νίκο Παναγιωτόπουλο, Αντώνη Κόκκινο, Στράτο Τζίτζη, Augusto Omolú, Jacques Grand-Jouan, Cristina Castrillo, ΒΒΒ Johannes Deimlig, Stuart Lynch, Rodrigo Garcia, κ.α.
" Να πηγαίνει κάποιος προς εκεί που αγαπάει / επιθυμεί". Συνεπώς, όχι απλώς το να μην είσαι υπόδουλος, αλλά το να μπορείς να πράττεις ό,τι αγαπάς, ό,τι σε ενθουσιάζει. Αυτήν την ελευθερία επέλεξα να απολαμβάνω μέσα από τη δημιουργικότητα που προσφέρει η τέχνη.
Έχει διαγράψει σημαντική πορεία στο θέατρο ντοκουμέντο και είναι η δραματουργός και σκηνοθέτις παραστάσεων θεάτρου, multimedia θεαμάτων και διεθνών project, μεταξύ άλλων: Ο Μασκοφόρος του Helmut Krausser, Ο Φάουστ είναι Νεκρός του Mark Ravenhill, Ελεύθεροι Πολιορκημένοι του Διονυσίου Σολωμού, Go Go Go της Juliana Francis, Manifesto 2083 του Christian Lollike (με θέμα τη διερεύνηση των αιτιών της ανόδου της ακροδεξιάς στην Ευρώπη), Projekt RAF, Genocide, CUT Project/DE-FENCES (με θέμα τις πρώην και νυν διχοτομημένες περιοχές είκοσι χρόνια μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου), P.I.G.S./Σωτηρία (με θέμα τη διερεύνηση της οικονομικής, πολιτικής και ηθικής Ευρωπαϊκής κρίσης), Occupy Fantasy!, Camp Europe (μια παράσταση ντοκουμέντο για την προσφυγική – μεταναστευτική κρίση), EXTENDED UNIVERSE – Η Πολιορκία της Εlusia, κ.α.
"Περισσότερο στοχεύω στη διερώτηση των θεατών σχετικά με τη θεματολογία που θίγει η κάθε μου παράσταση, καθώς και στις διαφορετικές «συνδέσεις» δεδομένων που ενδεχομένως θα προκύψουν στην αντίληψή τους για τα πράγματα από αυτήν, παρά σε κάποιο συγκεκριμένο «μήνυμα»"
Στην Ελλάδα έχει συνεργαστεί με Θέατρα και Φορείς όπως: Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης (Κεντρική Σκηνή), ΣΗΜΕΙΟ, ΡΟΕΣ, ΔΙΠΥΛΟΝ, ΒΥΡΣΟΔΕΨΕΙΟ, ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Πάτρας, Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Καβάλας, ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Καλαμάτας, Ευρωπαϊκό Κέντρο Δελφών, ΜΥΛΟΣ, XYTHΡION, ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΕΙΟ, ΒΑΦΟΠΟΥΛΕΙΟ, Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, Δημοτική Αγορά Κυψέλης, Action Field ΚΟΔΡΑ, Θέατρο ΠK.
Δουλειά της έχει ως τώρα παραχθεί και παρουσιαστεί σε Θέατρα και Φεστιβάλ σε Βέλγιο, Γερμανία, Δανία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ιταλία, Κύπρο, Ολλανδία, Ουγγαρία, Νότια Αφρική, Παλαιστίνη, Πολωνία, Πορτογαλία, Τουρκία, Τσεχία, Φινλανδία.
Μιλήσαμε μαζί με την πολυπράγμονα Μαρίλλη Μαστραντώνη με αφορμή το καινούριο της project “How a Place becomes a Person…” που θα παρουσιαστεί από τις 17 Ιουνίου και για τέσσερεις μόνο παραστάσεις στο Communitism, στο Μεταξουργείο.
Μπορείτε να μας πείτε δυο λόγια για το καινούριο σας project;
Το Project «Intimate Bridges» είναι μια Ευρωπαϊκή συνεργασία που επιχειρεί να «γεφυρώσει» με αυθεντικό τρόπο τα κενά και να αμφισβητήσει στερεοτυπικές εικόνες και παρανοήσεις μεταξύ των διαφόρων κοινοτήτων προσφύγων και μεταναστών και των τοπικών κοινοτήτων «υποδοχής» μέσω κοινών δημιουργικών εργαστηρίων που έχουν ως αποτέλεσμα παραστάσεις «ενδόμυχου» χαρακτήρα σε μη συμβατικούς θεατρικούς χώρους. Στην Αθήνα, παρουσιάζουμε την Performance “How a Place becomes a Person…” στην Ταράτσα του Συνεργατικού Χώρου Communitism στο Μεταξουργείο, 17-20 Ιουνίου.
Επίσης, θα διεξαχθεί ένα Διεθνές Συνέδριο, στις 14 Σεπτεμβρίου 2021, στο Αμφιθέατρο «Μιλτιάδης Έβερτ» της ΤΕΧΝΟΠΟΛΗΣ του Δήμου Αθηναίων, που ευγενικά μας παραχωρήθηκε, με στόχο την παρουσίαση της μεθοδολογίας και των αποτελεσμάτων του Project στο πλαίσιο των Συμμετοχικών (Participatory) Performing Arts. Διοργανώνεται από την ΕΝΤΡΟΠΙΑ με την επιστημονική συνεργασία της θεωρητικής και εκδοτικής Θεατρικής Πλατφόρμας Stratagemmi - Prospettive Τeatrali του Μιλάνου και του Τμήματος Παραστατικών Τεχνών του Πανεπιστημίου του Ουρμπίνο.
Ποιο είναι το μήνυμα που θέλετε να περάσετε στο κοινό με αυτή την performance;
Περισσότερο στοχεύω στη διερώτηση των θεατών σχετικά με τη θεματολογία που θίγει η κάθε μου παράσταση, καθώς και στις διαφορετικές «συνδέσεις» δεδομένων που ενδεχομένως θα προκύψουν στην αντίληψή τους για τα πράγματα από αυτήν, παρά σε κάποιο συγκεκριμένο «μήνυμα». Στη συγκεκριμένη performance αξιοποιούμε στοιχεία από διαφορετικά επιστημονικά πεδία και έρευνες, καθώς και σχετικά κείμενα και διακείμενα, ώστε να επιτύχουμε μια σειρά «ανοικειώσεων» απέναντι σε ό,τι προσλαμβάνεται ως αναντίρρητη αλήθεια.
Η επικαιρότητα και η ιστορία μπορούν να βρουν δίοδο έκφρασης μέσω της τέχνης; Μπορεί το θέατρο να λειτουργήσει ως εναλλακτική πηγή πληροφόρησης πέρα από τα υπόλοιπα ΜΜΕ;
Αναμφίβολα, η επικαιρότητα και η ιστορία απασχολούν την καλλιτεχνική δημιουργία, η οποία συντελείται στο πλαίσιό τους και όχι σε κενό. Το ενδιαφέρον στο θέατρο είναι να φωτίζει καταστάσεις και γεγονότα από ένα διαφορετικό πρίσμα από εκείνο που συνήθως συναντάμε στα ΜΜΕ και γενικότερα στο δημόσιο διάλογο, και να λειτουργεί αναστοχαστικά και αποσταθεροποιητικά ως προς το τι θεωρείται δεδομένο και κοινός τόπος.
Πώς πιστεύετε ότι διαμόρφωσε η κρίση του κορονοϊού το προσφυγικό και μεταναστευτικό ζήτημα καθώς και τη στάση της κοινωνίας απέναντι σε αυτό;
Σίγουρα, η κρίση του κορονοϊού πήρε το προβάδισμα στο ενδιαφέρον της κοινής γνώμης έναντι εκείνης για το προσφυγικό και μεταναστευτικό ζήτημα. Η ανησυχία και η επιφυλακτικότητα αυξήθηκαν, τα προβλήματα στις δομές οξύνθηκαν, και η λειτουργία των φορέων που ασχολούνται με αυτές τις κοινότητες δυσκόλεψε ακόμα περισσότερο.
Σε τι βαθμό σας επηρέασε σε προσωπικό και επαγγελματικό επίπεδο η πρωτόγνωρη κατάσταση που βιώνουμε με τον κορονοϊό
Σε προσωπικό επίπεδο, παρέμεινα προσεκτική μεν, ψύχραιμη δε, αρνούμενη να ενδώσω σε κάτι που μου φαινόταν ως μαζική υστερία και εκστρατεία καθολικού φόβου. Σίγουρα, η περιρρέουσα ατμόσφαιρα προσομοίαζε με την εμπειρία ενός δυστοπικού μυθιστορήματος επιστημονικής φαντασίας. Περισσότερο μου έλειψε, κυρίως στη δεύτερη φάση της πανδημίας, η δυνατότητα να μετακινούμαι και να ταξιδεύω ελεύθερα, κάτι που μου είναι πολύ σημαντικό. Σε επαγγελματικό επίπεδο, γεγονός είναι ότι αναγκαστήκαμε να διαμορφώσουμε εκ νέου το σχεδιασμό μας και να αναπροσαρμόσουμε τον προγραμματισμό μας ξανά και ξανά, διατηρώντας μέχρι τελευταία στιγμή την αβεβαιότητα σχετικά με το αν και πότε θα μπορέσουμε να πραγματοποιήσουμε τις πρόβες και τις παραστάσεις μας, και με ποιες συνθήκες. Τελικά όμως, όπως φαίνεται, τα καταφέραμε!
Πώς βλέπετε το μέλλον του καλλιτεχνικού κλάδου στην μετά Covid εποχή;
Αν δεν αλλάξουν ριζικά οι δομικές συνθήκες μέσα στις οποίες λειτουργεί ο καλλιτεχνικός κλάδος, το βλέπω όμοιο με την προ Covid εποχή: αβέβαιο και θολό…
Τι σημαίνει για εσάς ελευθερία;
Aυτό ακριβώς που υποδηλώνει η ετυμολογία της λέξης στα αρχαία ελληνικά (ἐλεύθω = έρχομαι, πορεύομαι και ἐρῶ = αγαπώ), δηλαδή «να πηγαίνει κάποιος προς εκεί που αγαπάει / επιθυμεί». Συνεπώς, όχι απλώς το να μην είσαι υπόδουλος, αλλά το να μπορείς να πράττεις ό,τι αγαπάς, ό,τι σε ενθουσιάζει. Αυτήν την ελευθερία επέλεξα να απολαμβάνω μέσα από τη δημιουργικότητα που προσφέρει η τέχνη. Μάλλον είναι και η μόνη εφικτή…
Λίγα λόγια για την Εταιρεία Σύγχρονων Παραστατικών Τεχνών ΕΝΤΡΟΠΙΑ
Παρουσιάζει και παράγει θέατρο, live art, multimedia θεάματα και πολιτιστικές δράσεις, προωθώντας το δημιουργικό διάλογο μεταξύ των διαφόρων μορφών τέχνης, τις πρωτοποριακές προσεγγίσεις σε μορφή και περιεχόμενο, τη διεπιστημονική έρευνα, τις συνέργειες με τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, και τις ανταλλαγές μεταξύ της Ελλάδας και της Διεθνούς Σκηνής των σύγχρονων Performing Arts.
Ως το 2014 είχε ως βάση τον ομώνυμο θεατρικό χώρο στον Κεραμεικό και ήταν η παραγωγός εταιρεία του Διεθνούς «Φεστιβάλ Εναλλακτικής Σκηνής (F.Ε.S.)» (2003-2008).
Είναι μέλος σημαντικών Διεθνών Δικτύων (IETM, ΤΕΗ, @work Network, Island Connect, κ.α.), και έχει στο ενεργητικό της παραγωγές και συμμετοχές σε διεθνή project που διερευνούν επίκαιρα κοινωνικοπολιτικά ζητήματα και το αστικό περιβάλλον.
