Από Τώνια Καράογλου | Πηγή: athinorama.gr
Το πρόγραμμα του Υπουργείου Πολιτισμού «Όλη η Ελλάδα - Ένας πολιτισμός» γεμίζει με θεατρικές δράσεις σε αρχαιολογικούς χώρους όλης της χώρας. Σ’ αυτό βοήθησε σίγουρα η ανάγκη για περισσότερες open air επιλογές σε ένα ιδιαίτερο –ελέω πανδημίας– θεατρικό καλοκαίρι. Διαβάστε όσα πρέπει να γνωρίζετε για οχτώ από αυτούς, που βρίσκονται στην Αττική.
#1 Ρωμαϊκή Αγορά
Στο κέντρο της πόλης, στη σκιά της Ακρόπολης, δεσπόζει η Ρωμαϊκή Αγορά, οικοδομημένη στα τέλη του 1ου π.Χ. αιώνα, ύστερα από δωρεά του Ιούλιου Καίσαρα και του Οκταβιανού Αυγούστου. Τοποθετημένη λίγα μόλις μέτρα ανατολικότερα από το σημείο όπου βρισκόταν η Αρχαία Αγορά, εκεί όπου χτυπούσε η καρδιά της κοινωνικής δραστηριότητας της κλασικής Αθήνας, αποτελεί το πρώτο ρωμαϊκό φόρουμ που απέκτησε η Αττική. Τα διασωθέντα οικοδομήματά της, αλλά και τα απομεινάρια όσων δεν στάθηκαν εξίσου τυχερά στη μάχη με το χρόνο και τις ιστορικές συγκυρίες, αποτελούν μια θαυμαστή απεικόνιση πολλών αιώνων ιστορίας, μια ζωντανή υπενθύμιση του παρελθόντος που έρχεται να ακουμπήσει στο παρόν.
Εκεί θα παρουσιαστεί στις 19 και 20 Αυγούστου το δρώμενο του Θεάτρου Τέχνης «Ρεμπέτικο αρχαιοελληνικό συμπόσιο», μια μουσικοθεατρική περιδιάβαση στην αρχαία ελληνική μυθολογία βασισμένη στην «Ελληνική Μυθολογία» του Τσιφόρου, σε σκηνοθεσία του Βασίλη Μαυρογεωργίου.
#2 Αρχαίο θέατρο Θορικού
Ένα παραγνωρισμένο διαμάντι στο νοτιανατολικό άκρο της Αττικής είναι το αρχαίο θέατρο του Θορικού στο Λαύριο. Το κοίλον του, εν μέρει λαξευμένο στον φυσικό βράχο, χαρίζει μοναδική θέα στον κόλπο της Λαυρεωτικής και, στο βάθος, στη Μακρόνησο. Η κάτοψή του ξαφνιάζει, καθώς δεν έχει κυκλικό σχήμα αλλά ελλειψοειδές, με ορθογώνια ορχήστρα, κάτι που συνηθιζόταν ωστόσο στα θέατρα των αττικών δήμων. Ο χώρος δημιουργήθηκε αρχικά για να εξυπηρετήσει άλλους σκοπούς, ως λατομείο ασβεστόλιθου, και διαμορφώθηκε σταδιακά σε θέατρο, χωρίς όμως να σταματήσει να εξυπηρετεί και άλλες ανάγκες της πόλης.
Αξίζει μια επίσκεψη στο χώρο για να παρακολουθήσετε τις «Βάκχες» της ομάδας Χρώμα σε παραγωγή του Ιδρύματος «Μιχάλης Κακογιάννης» και σκηνοθεσία του Κωνσταντίνου Χατζή, στις 29 Αυγούστου.
#3 Ιερό του Ποσειδώνα
Δεν αποτελεί χωρίς λόγο top επιλογή των εκδρομέων, καθώς το επιβλητικό οικοδόμημα δωρικού ρυθμού που δεσπόζει στην κορυφή του λόφου στο ακρωτήριο του Σουνίου, μαζί με τη μαγευτική θέα, έχουν καταστήσει το Ιερό του Ποσειδώνα έναν τόπο μυστικιστικής γοητείας. Το Σούνιο αποτελούσε το σημαντικότερο ίσως στρατηγικό σημείο της αρχαίας Αθήνας, απ’ όπου η πόλη έλεγχε το θαλάσσιο πέρασμα προς το Αιγαίο, τον Πειραιά και την πλούσια σε μεταλλεύματα χερσόνησο της Λαυρεωτικής, και έτσι καθόλου τυχαία αποφασίστηκε να αφιερωθεί η περιοχή στη λατρεία του θεού της θάλασσας Ποσειδώνα, αλλά και της προστάτιδας της πόλης θεάς Αθηνάς. Στην περιοχή που βρίσκονται σήμερα τα ερείπια του ναού του Ποσειδώνα υπήρχε κατά τα αρχαϊκά χρόνια βωμός αφιερωμένος στον ίδιο, ενώ ένας πρώτος ναός, που καταστράφηκε τελικά από τους Πέρσες προτού ολοκληρωθεί, ξεκίνησε να κατασκευάζεται στις αρχές του 5ου αιώνα. Η ανέγερση του ναού που γνωρίζουμε σήμερα ξεκίνησε το 449 π.Χ. με διαταγή του Περικλή.
Εκεί, στις 7 Αυγούστου, το Εθνικό Θέατρο θα παρουσιάσει σε σκηνοθεσία του Βασίλη Παπαβασιλείου την «Αθηναίων Πολιτεία», μια δραματοποιημένη σύνθεση ιστορικών κειμένων που αφορούν την αθηναϊκή δημοκρατία.
#4 Λύκειο του Αριστοτέλη
Πρόκειται για ένα από τα πρόσφατα «αποκτήματα» της πόλης, καθώς άνοιξε τις πόρτες του στο κοινό το 2014. Το Λύκειο του Αριστοτέλη ιδρύθηκε από τον Έλληνα φιλόσοφο το 335 π.Χ. στα πρότυπα της πλατωνικής Ακαδημίας, ως ένας χώρος φιλοσοφικής διδασκαλίας, αλλά και στρατιωτικής εξάσκησης των Αθηναίων οπλιτών και εφήβων, σε μια κατάφυτη από τότε περιοχή ανάμεσα στους ποταμούς Ιλισό και Ηριδανό. Στο χώρο, που εκτείνεται σε έκταση εντεκάμισι στρεμμάτων μεταξύ του σημερινού Ωδείου Αθηνών και του Βυζαντινού Μουσείου, διασώζονται ελάχιστα κατάλοιπα από τα αρχικά οικήματα, ενώ αντίθετα είναι καλύτερη διατηρημένη η φάση των ρωμαϊκών χρόνων.
Εκεί, στις 24 και 25 Ιουλίου, το Θέατρο Τέχνης θα παρουσιάσει το πρωτότυπο δρώμενο «Πλάθοντας τον Προμηθέα», σε σκηνοθετική επιμέλεια των Θόδωρου Γράμψα και Νέστορα Κοψιδά, ενώ στις 30 και 31/7, η Ρένη Πιττακή θα ερμηνεύσει το νέο κείμενο του Γιώργου Βέλτσου «Ημερολόγιο ενός αθέατου εγκλεισμού», σε παραγωγή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής.
#5 Αρχαιολογικός χώρος Ελευσίνας
Η Ελευσίνα υπήρξε ένα από τα σπουδαιότερα θρησκευτικά κέντρα του αρχαίου κόσμου, καθώς εδώ λατρευόταν από την προμυκηναϊκή εποχή έως τον 4ο μ.Χ. αιώνα η Δήμητρα, η θεά της ανανέωσης της φύσης. Η λατρεία της συνδέθηκε με τα περιβόητα Ελευσίνια μυστήρια, μια σειρά μυστικιστικών τελετών και ιερών οργίων που τελούνταν σε απόλυτη μυστικότητα. Οι μύστες, από τους οποίους αποκλείονταν οι ένοχοι φόνου, οι ιερόσυλοι και όσοι δεν μιλούσαν την ελληνική γλώσσα, λέγεται ότι επέστρεφαν στους τόπους τους ηθικά βελτιωμένοι, ευτυχισμένοι, με μειωμένο φόβο για το θάνατο.
Στον αρχαιολογικό χώρο της Ελευσίνας, εκεί όπου η διαδοχή του χρόνου και οι ιστορικές επιστρωματώσεις έχουν οδηγήσει στη συνύπαρξη του ιερού της Δήμητρας με πρωτοβυζαντινά εκκλησάκια, το Εθνικό Θέατρο θα παρουσιάσει, στις 10 Σεπτεμβρίου, την παράσταση «Σπουδαία ερείπια», σε σκηνοθεσία της Νατάσας Τριανταφύλλη, μια δραματοποιημένη επιλογή αφηγήσεων ξένων περιηγητών στην τουρκοκρατούμενη και προεπαναστατική Ελλάδα αλλά και στο νεότευκτο ελληνικό κράτος.
#6 Αρχαίο θέατρο Ζέας
Βρίσκεται στον προαύλιο χώρο ενός μουσείου, προσφέρει την καλύτερα σωζόμενη κάτοψη αρχαίου θεάτρου, αλλά ελαχιστότατα απομεινάρια του ίδιου του κτίσματος. Πρόκειται για το αρχαίο θέατρο Ζέας, το μοναδικό αρχαίο δημόσιο κτίσμα του Πειραιά, και βρίσκεται στον προαύλιο χώρο του αρχαιολογικού μουσείου της πόλης. Κατασκευάστηκε στα τέλη του 2ου π.Χ. αι., με πρότυπο το θέατρο του Διονύσου στην πλαγιά της Ακρόπολης. Οι περισσότεροι αγνοούσαν την ύπαρξή του μέχρι το 2016, όταν ξεκίνησαν οι εργασίες αποκατάστασης και ανάδειξής του.
Εκεί θα δοθούν δύο από τις προγραμματισμένες παραστάσεις του Εθνικού με την «Αθηναίων Πολιτεία», στις 16 και 24 Σεπτεμβρίου.
#7 Ακαδημία Πλάτωνος
Τοποθετημένη σε ένα χώρο που θεωρούνταν ιερός κατά την αρχαιότητα, η Ακαδημία Πλάτωνος αποτελούσε την πιο γνωστή από τις φιλοσοφικές σχολές της αρχαίας Αθήνας, εκεί όπου, μεταξύ άλλων, φοίτησε και ο Αριστοτέλης. Ιδρύθηκε από τον Πλάτωνα περίπου το 387 π.Χ. και λειτούργησε επί σχεδόν μία χιλιετία μέχρι το κλείσιμό της από τον Ιουστινιανό το 529 μ.Χ. (κατά πολλούς ιστορικούς, η παύση της σηματοδοτεί το τέλος του αρχαίου κόσμου). Δεξιά και αριστερά της μεγάλης οδού που ένωνε την Ακαδημία με το Δίπυλο, την κύρια πύλη της αρχαίας Αθήνας μήκους περίπου ενάμισι χιλιομέτρου, οι Αθηναίοι έθαβαν τους επιφανέστερους άνδρες της πόλης, και σε κάποιο σημείο αυτού του δρόμου, στον Κεραμεικό, ήταν που εκφώνησε ο Περικλής τον «Επιτάφιό» του.
Μπορείτε να επισκεφθείτε το αρχαιολογικό πάρκο της Ακαδημίας Πλάτωνος, στην ομώνυμη συνοικία στα δυτικά της πόλης, για να παρακολουθήσετε μια αγγλόφωνη εκδοχή του διηγήματος του Βιζυηνού «Το αμάρτημα της μητρός μου» από το Εθνικό Θέατρο, σε σκηνοθεσία Δανάης Ρούσσου και Ρένας Κυπριώτη, την 1η Σεπτεμβρίου.
#8 Αρχαιολογικό Μουσείο Σαλαμίνας
Δεν είναι αρχαιολογικός χώρος, αλλά στεγάζει σημαντικότατα ευρήματα από έναν τόπο τεράστιας ιστορικής σημασίας. Είναι το αρχαιολογικό μουσείο της Σαλαμίνας, που στεγάζεται σε ένα από τα πολλά, υπέροχης αρχιτεκτονικής, καποδιστριακά δημοτικά σχολεία της χώρας. Άνοιξε τις πόρτες του το 2010 και φιλοξενεί ευρήματα αποκλειστικά από τη Σαλαμίνα, που χρονολογούνται από τη νεολιθική εποχή μέχρι τα πρώιμα βυζαντινά χρόνια. Η Σαλαμίνα, το μεγαλύτερο νησί του Σαρωνικού, είναι η πατρίδα του ομηρικού βασιλιά Αίαντα του Τελαμώνιου και του τραγικού ποιητή Ευριπίδη, ο τόπος όπου είχε το αρχηγείο του –και σήμερα βρίσκεται θαμμένος– ο Γεώργιος Καραϊσκάκης και, φυσικά, το πεδίο της ομώνυμης ναυμαχίας του 480 π.Χ., ανάμεσα στους Έλληνες και τους Πέρσες, η έκβαση της οποίας σήμανε το οριστικό τέλος στα σχέδια των Περσών για εξάπλωση στην Ευρώπη.
Στις 12 Αυγούστου, το μουσείο θα φιλοξενήσει την παράσταση «Σπουδαία ερείπια».
